Pages

maandag 16 februari 2009

Kunnen we ons ouderwetse arrogantie nog veroorloven?


Liet ik hier al eens eerder zien.

De blogkermis van Astrid loopt al een tijdje en al net zo lang heb ik me voorgenomen mijn bijdrage in te leveren.

Astrid schrijft "Blogkermis: over nut en noodzaak van klassieke media"
Er doen zich dus twee problemen voor:
1. leerlingen zijn niet alleen te lui - te verwend wellicht - om nog de moeite te nemen zich in die klassieke media te verdiepen, maar
2. ze weten ook niet meer dat die bestaan.

Dit lijkt niet zozeer een Tijdsgeest te zijn,
als wel een kwestie van Beschikbaarheid. Google biedt één zoekvenster en altijd resultaat. Dat is natuurlijk veel prettiger dan de lastige zoekinterface van een (wetenschappelijke) databank, een fulltext artikel of een boek van 300 pagina’s. Dat is net zoiets als de keuze tussen boodschappen doen en een gezonde maaltijd koken of een diepvriespizza in de magnetron schuiven.

Docenten doen hun best…
om leerlingen uit dat spoor van internet te trekken. Maar als ze eisen dat leerlingen gedegen onderzoek doen en de achtergronden van hun internetinformatie opzoeken, stuiten ze op een muur van weerstand. Wanneer docenten vervolgens wijzen op die klassieke media en die leerlingen confronteren met de kwalitatieve resultaatverschillen, gaat er vaak een wereld voor hen open.


Ik vind het een arrogante gedachte dat klassieke media zoveel extra te bieden heeft. Ik denk eerder dat 'nieuwe media' zoveel meer toe te voegen heeft aan de media zoals die al lange tijd bestaan. Daarnaast is de ouder wordende generatie de enige generatie die het nog heeft over 'oude' en 'nieuwe media'. Voor de huidige opgroeiende generatie is er gewoonweg 'media'. Daarnaast is er natuurlijk een verschuiving waar het gaat om de plaats waar feiten, informatie en kennis zich bevinden. Want in de tijd dat ik opgroeide was er geen internet, geen MSN om met elkaar 's avonds zoekresutaten te delen en ook geen enorme bibliotheek aan digitale informatie. Wel was er een bibliotheek, boeken, kaartenbakken en nog meer boeken. Wat voor mij een probleem was, was dat ik bijna nooit de verdieping in kon. Want een bibliotheek is nu eenmaal gemaakt op een breed publiek en niet op dat tienermeisje dat opeens woest geïnteresseerd was in Tibet en er ook alles over wilde lezen... In ieder geval die twee boeken die er over in de bibliotheek stonden en dan ook nog graag wat andere materialen die ik kon aanvragen. Dat was alles.

De stelling dat er twee problemen zijn: leerlingen zijn te lui/verwend en dat ze er niet van weten vind ik net zo arrogant. Want ik vind niet dat leerlingen lui zijn. Ik vind persoonlijk veel meer dat leerlingen vroeger en nu heel economisch werken en lees dat ook wel terug in de post van Jan. Ze werken voor een voldoende. Een dergelijke houding houdt ook in dat de energie verhoudingsgewijs gelijk moet zijn aan het cijfer dat je verlangt. Klassieke media verlangt een bezoek aan de bibliotheek, verlangt overtikken of een vreselijk onhandige inhoudsopgave te lijf gaan en vergt daarnaast de kans dat er geen toereikende informatie daarover in alle klassieke media voorhanden is. Tja... dat noem ik niet lui, dat noem ik slim te werk gaan.

Wel denk ik dat er, als we niet oppassen, een kenniskloof aan het ontstaan is tussen die van docenten, bibliothecarissen en jongeren. Daar werken we hard aan als scholen, bibliotheken en bibliotheekorganisaties. Hoe ouder je wordt hoe meer levenservaring je hebt om de wereld te spiegelen aan die ervaring. Dat is een belangrijke attitude die we, vind ik, zouden kunnen overdragen op de huidige opgroeiende generatie. Maar dat is wel een generatie die opgroeit in een geheel andere gemedialiseerde wereld dan waarin wij zelf zijn opgegroeid. Dat betekent dat ook sommige van onze waarden en ervaringen niet een op een over te zetten zijn naar deze huidige generatie. Maar ook niet dat we ze zomaar overboord hoeven te gooien. Omzetten naar werkbare levensoverdracht. Zou dat niet een prachtig doel zijn?
Maar daarvoor hebben we wel ervaring (en kennis) nodig van die gemedialiseerde wereld waarin zij leven. 23dingen, 23onderwijsdingen, een opleiding zoals die voor mediacoach: er valt al veel te ontdekken en te doen.

Nog even het begrip mediawijsheid:
Mediawijsheid duidt op het geheel van kennis, vaardigheden en mentaliteit waarmee burgers zich bewust, kritisch en actief kunnen bewegen in een complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld.

Wat we eigenlijk vragen van burgers (en dus niet alleen jongeren) is een kritische bewuste en actieve houding in een (let op!) complexe, veranderlijke en fundamenteel gemedialiseerde wereld.
Dat betekent mijns inziens een wereld die fundamenteel anders is dan een wereld alleen maar gevuld met klassieke media en klassieke bronnen. Zou het niet kunnen dat kritische bewuste en actieve burgers gewoon vinden op basis van hun eigen analyse dat klassieke media alleen lang en breed niet meer voldoende zijn?

Want waar komt die klassieke media nu eigenlijk vandaan? Dat is informatie die op schrift is gesteld toch? Ooit eens digitaal is ingewerkt in pc's, (vroeger op papier werd aangeleverd) en vervolgens door een drukpers in veelvoud werd gedrukt. Was is het grote verschil met materiaal dat wordt geschreven op de PC, vervolgens gedeeld wordt via het internet en beschikbaar wordt gesteld op veel verschillende (digitale) manieren.
Opnieuw zeggen we dus: "Jullie moeten gaan waar wij willen dat jullie gaan" in plaats van "Goed, dan moeten wij dus ook gaan daar waar onze gebruikers gaan".

Ergens zegt Astrid:
Leerlingen geloven niet alleen dat internet Waar is, ze hebben ook het idee dat internet Alles is. Dat als ze iets niet op internet vinden, dat het dus niet bestaat. De alternatieven zijn van het netvlies verdwenen. De twijfel ontbreekt.
Twijfel is iets wat wij als ervaringsdeskundigen leerlingen zouden kunnen bijbrengen. Daar zit onze kracht. Ik vind persoonlijk dat internet veel meer is dan een eerste oriënterende bron. Er is veel materiaal te vinden dat juist de diepte in gaat, extra achtergronden die juist niet in printvorm verschijnt vanwege de kleine markt en dus de lage verkoop.
Kortom: voor goede informatie moet je moeite doen. Ook voor de kwalitatieve informatie die je op het internet vindt. Nodig Henk van Ess eens uit en de informatiestromen blijven stromen! Ook daar waar het gaat om geprinte media die nu steeds meer digitaal beschikbaar worden gesteld.
Maar ik denk niet dat we ons ouderwetse arrogantie kunnen en mogen veroorloven. Want dan zijn 'we''ze' helemaal kwijt. Want we hebben heus wel invloed, maar niet zoveel als we denken of willen denken. Laten we wel realistisch blijven. Het leven van jonge mensen bestaat echt niet uit 100% huiswerk, informatievaardigheden en andere academische bezigheden. Media echter, heeft enorme impact op de opgroeiende groep volwassenen van nu.

Persoonlijk vind ik het niet zo belangrijk of ik nu informatie binnen krijg via een boek, een krant, een webartikel of door middel van een digitale PDF. Wat ik wel heel belangrijk vind, is de bron en wat de achtergrond van een bron is. En kranten? Ik zie soms artikelen in drie verschillende kranten verschijnen met een verschillende boodschap.

Neem nu het proces tegen de boefjes van "the pirate bay"
De Telegraaf, Trouw en het NRC brengen allemaal hun eigen verhaal. Maar ook via de boefjes zelf en via twitter. Wat moeten we nu gaan geloven?

Daar zit ons kritisch vermogen: het vermogen om te binden, te verbinden en daaruit conclusies te trekken. Wanneer we ons aansluiten bij het "21st century kid" en hun andere manier van leren dan denk ik dat we veel veel succes kunnen boeken. Maar misschien wel een heel ander soort succes dan dat we zelf nu verwachten.

Spannend he? Anders denken.

13 opmerkingen:

Jouke zei

Wauw! Wat een indrukwekkende blogpost. Had het nooit zo kunnen opschrijven, maar onderschrijven (veel makkelijker is dat :-)) kan ik het wel.

Jouke zei
Deze reactie is verwijderd door de auteur.
Jouke zei

Verwijderde reactie was van mij. dat dat reactie niet was gepost en toen ineens 2x. Zodoende.

essen2punt0 zei

Dank, leuk om te horen!

Unknown zei

een sterke bijdrage inderdaad. Well done!

Astrid zei

En dat op de valreep... Kan ik m'n conclusie weer helemaal opnieuw beginnen ;-)
Dank Essen.

Anoniem zei

Mooi stuk met de spijker op zijn kop. Nieuwe media verdient zijn waardige plaats in mediaeducatie en moet niet altijd worden afgedaan met "eng", "boe" of "slecht".

Mijn reactie vind je dan ook hier:

http://www.jeroengerth.nl/?p=189

:-)

essen2punt0 zei

@Astrid.. Laat ik nu zomaar vermoeden dat je vooral in je hoofd al aan het schrijven bent ;) Ik heb behoorlijk wat tijd voor mijn uitwerking nodig gehad, dus ik wens je veel succes toe!

@Edwin. Thank you. Het is altijd fijn om een compliment te krijgen.

@Jeroen: De arrogantie zat, wat mij betreft, in de stellingen en niet in de persoon erachter. :) Het scheelt natuurlijk wel dat Astrid en ik al al een paar keer met elkaar rond de publicatietafel hebben gezeten voor haar artikelen voor het tijdschrift Mediacoach.

Anoniem zei

Dag essentje :)

fijne post en moet altijd wel glimlachen om het filmpje. Ik vraag mij soms af of wij (ongeveer even oud) niet al te oud zijn om ons te verplaatsen in die jongere en die gemedialiseerde maatschappij, ook al doen wij er volop aan mee. Alles gaat zo snel, kunnen wij het nog wel bijhouden of worden wij ook van die "mutsen" die willen dat alles bij het oude blijft. Vast niet!! Maar toch als er nog steeds wordt geschreven over oude en nieuwe media alsof het echt een verschil maakt wat je gebruikt dan vraag ik mij af.... waar zijn we nog mee bezig. Zeker als wij dan zo nodig hier ook nog op moeten reageren ook :)

Mooi post, of had ik dat al gezegd, het is laat...

Moqub

Anoniem zei

Nadat ik jouw mooie blogbericht had gelezen, kreeg ik deze Amerikaanse Librarylink of the day voorgeschoteld:

Hij leek me de moeite waard om te delen.

Annemarie van Essen zei

@moqub: natuurlijk zijn we te oud! We doen maar net alsof toch? Zijn net niet hip genoeg, zeggen net de verkeerde woorden maar weten in ieder geval wel waar we het over hebben ;)
Maar ik denk dat de kracht zit in blijven doen, blijven proberen en blijven experimenteren.

@Manja: wat een prachtige link! Dank je voor het delen. Echt, dat zijn mooie opkikkers om te lezen. :)

Unknown zei

Nieuwe media, nieuwe mentaliteit. Het doet mij wel erg denken aan de stap van geo- naar heliocentrisme. Het begeleidende filmpje illustreert ook wel mooi hoe de verankering van gewoontes, het anders kijken naar in de weg staat. Mooi geschreven en geargumenteerd trouwens Anne-Marie :-)

Anoniem zei

Ja, waarschijnlijk dus het is

.