Pages

donderdag 7 januari 2010

E-readers in Overijsselse Bibliotheken



E-readers zijn hot. Niet een beetje hot, maar ongelooflijk niet-aan-te-slepen-bijzonder gewild. Aan de andere kant lijkt het ook weer net te vroeg om er een te willen.
Maar soms kun je ook te lang willen wachten en het alsmaar willen uitstellen. Hier bijvoorbeeld een blogbericht van augustus 2009. De Apple tablet is er nog steeds niet. Of is januari dan toch de maand...?

Hoe dan ook, het is een ontwikkeling die we als bibliotheken zien en die genoeg roering veroorzaakt. Interessant, want ongemakkelijkheid betekent dat er 'iets' aan de hand is. Iets wat nog ongrijpbaar is, maar wel zichbaar rimpels in het oppervlak veroorzaakt.

Een aantal bibliobloggers heeft al geschreven over hun eigen ervaringen met bijvoorbeeld de sony e-reader: Moqub, Edwin, Astrid en Jeroen. Mijn eigen ervaringen heb ik nog niet gedeeld. Dat gaat nog wel gebeuren in de komende tijd.

In Overijssel werken we met het door de Overijsselse bibliotheken gezamenlijk gedragen vernieuwingsprogramma GPS: De Tom Tom van bibliotheekvernieuwing. Vanuit vernieuwing onderzoeken we binnen GPS ook hoe de huidige trends in de samenleving vertaald kunnen worden naar dienstverlening vanuit de bibliotheken.
Natuurlijk zien we in Overijssel ook dat we niet meer om het digitaal lezen heen kunnen. Bibliotheek Enschede is een mooie voorloper in Overijssel, maar zo zijn er gelukkig allemaal initiatieven die er opduiken.

De afgelopen weken mocht ik helpen bij de voorbereiding voor een mooi digitaal begin van 2010. Tijdens het eerste Directeuren Overleg Bibliotheken Overijssel hebben alle directeuren van de 25 biblitoheekstichtingen een e-reader ontvangen om samen met hun medewerkers te ontdekken, te lezen, te experimenteren en op die manier een opinie te vormen over deze vorm van lezen.

Beweging bereik je onder andere door ervaringen op te doen. David Lee King laat het goed zien door middel van deze presentatie over de Techie Toybox.

We kunnen niet om nieuwe trends heen, maar we kunnen wel proberen oude voorspellingen (pdf) te veranderen.

18 opmerkingen:

Astrid zei

Aha, dus die ene bovenop, die zo zichtbaar ontbreekt, is diegene die je mij 'vers van de pers' in de handen duwde? ;-) Cool!

Annemarie van Essen zei

Indrukwekkende stapel, vind je niet?:)

Unknown zei

Goed initiatief Annemarie!
Kunt inderdaad niet blijven wachten. En al helemaal niet op de tablet van Apple. Dit is namelijk nog steeds iets heel anders dan een eReader.

Het eInkt scherm is gemaakt om vanaf te lezen. Tablets zijn gemaakt om multimedia mee af te spelen en kunnen toevallig ook gebruikt worden om bestanden op te lezen (net zoals je op laptops en netbooks als kunt). Een heel andere insteek dus.

Natuurlijk niet een waar bibliotheken niets mee moeten. In tegendeel die gaat ook heel belangrijk worden voor de bibliotheek als we het hebben over het ontsluiten van digitale bestanden.

Gerard Bierens zei

#jaloers! Waar staat GPS voor? Vast niet voor global positioning system.

Annemarie van Essen zei

@Jeroen. Je hebt gelijk dat er andere functionaliteiten samenhangen met een e-reader dan met een tablet. Maarrrr... een multipurpose tool is uiteindelijk datgene wat er permanent is een tas gaat zitten. Niet drie verschillende dingen.
We gaan het gewoon met elkaar ontdekken toch?

@Gerard. Ik vind het zelf ook gewoon zo'n mooie keuze. (Die de managers van het bibliotheekvernieuwingsprogramma dus gemaakt hebben)

GPS staat voor ehm.... Ik heb het even voor je opgezocht in een van de eerste nieuwsbrieven.
"Voor de titel van het meerjarenplan is een wedstrijd in het leven geroepen waar alle bibliotheken aan mee mochten doen. De unit Promotie & Cultuur van de OBD kwam met de naam GPS dat unaniem door de jury is gekozen als
titel voor het meerjarenprogramma."

Die hele stapel is trouwens de morgen erop in zijn geheel uitgewaaierd over de hele provincie.
Een foto is alles wat me rest... ;)

Unknown zei

@Annemarie In de toekomst denk ik dat wij inderdaad een multipurpose tool zullen hebben. Maar ik denk niet dat wij hier maar een van zullen hebben.

In eerste instantie denk ik dat wij er meerdere zullen hebben. Die net zoals onze uitgeprinte artikelen allemaal op ons bureau zullen liggen om een apparte taak uit te voeren. Net zoals het nu al effectiever is om met 2 monitoren op je bureau te werken zal het werken met 2 multipurpose tools ook effectiever zijn.

Pas in een later stadium denk ik dat we maar één tool zullen gebruiken die een waarschijnlijk meerdere tools zal simuleren.

Maar ik dnek dat wij hier zeker niet op moeten gaan wachten. Multipurpose tools klinken heel leuk, maar werken in de praktijk nog steeds niet ideaal.

Een echte tomtom werkt op dit moment nog steeds een stuk prettiger dan de mobiele versie, simpelweg omdat de mobiele versie vaak op een erg klein scherm getoond wordt. En mensen die echte GPS tochten willen lopen kopen toch nog steeds een outdoor GPS omdat dit op mobiele telefoons toch nog steeds niet zo handig werkt.
Tuurlijk zal deze techniek zich in de toekomst verbeteren. Maar ik vraag me af op welke termijn dit zal zijn.

Idem met eReaders. De eInkt schermen hebben nog steeds het grote voordeel dat ze energiezuinig zijn en heel prettig om van te lezen. Je kunt wel van laptops aflezen, maar deze hebben als nadeel dat ze vanwege de gebruikte technieken minder energiezuinig zijn (in vergelijking met een eReader) en minder prettig lezen. Aangezien de huidige tablets dezelfde technieken gebruiken als laptops zullen ze daarom minder geschikt zijn om lange teksten van te lezen dan eReaders.
Dit zal in de toekomst zeker gaan veranderen en natuurlijk kun je op een tablet meer dingen dan op de huidige eReaders, maar eigenlijk zijn het nog steeds 2 verschillende tools met verschillende voor- en nadelen en verschillende gebruikerstoepassingen.

Je hebt dus gelijk dat we naar één multipurpose tool toe gaan. Maar daar kan de biblitheek zeker niet op wachten.

Astrid zei

@Jeroen en Essen: GPS heeft ook een ondertitel 'De TomTom van bibliotheekvernieuwing' De afkorting had wel een naam, iets met Gezamenlijk volgens mij. Maar Essen, dat moet jij toch weten?

Unknown zei

Mmmm,
aar wij gaan bij bibliotheekvernieuwing toch hopelijk niet alleen de bekende paden op?

Met een outdoor GPS kun je ook de bekende paden negeren en zelf de wildernis in trekken om geweldig mooie nog niet ontdekte schatten te vinden ;)

Jaap van de Geer zei

Het gaat niet om de apparaten het gaat om het toenemende gemak van electronisch lezen. En dat laatste zullen we met z'n allen volop doen over 2/3 jaar. Op dat moment zullen we als bibliotheken content moeten kunnen leveren voor deze apparaten.
Wat mij betreft leggen we de focus tot nu toe helaas verkeerd; op de reader en niet op de inhoud, terwijl we ons daar zorgen over moeten maken. We hebben helemaal NIETS! En dan is het maar helemaal de vraaf of e-ink het wel gaat worden voorlopig. Ik lees Vooks van mijn iPhone en beleef dat net zo plezierig als lezen van mijn Sony reader.
Volgens Jeroen kunnen we niet wachten op Apple maar volgens mij hoeft dat ook niet. Mijn voorspelling is dat Apple hoe dan ook de geschiedenis van lezen en daarmee ook bibliotheken een definitieve zet gaat geven eind januari.

Gerard Bierens zei

Inderdaad, content is king. En die content staat nu nog netjes in onze kasten, maar niet lang meer. Zoals het niet langer nodig is om de videotheek fysiek te bezoeken, hoeft dat binnenkort voor onze content ook niet meer. En wat gaan we dan doen?

Unknown zei

@Jaap Helemaal mee eens Jaap wij moeten ons meer druk maken om de content.

Ik ben het er alleen niet mee eens als je zegt dat wij niets hebben. Volgens mij hebben wij enorm veel alleen doen wij hier niets mee omdat wij zitten te wachten totdat andere partijen ons hiervoor toestemming geven en totdat de overheid of de VOB actie onderneemt.

Wij hebben een enorm grote analoge collectie die wij zouden kunnen digitaliseren om digitaal uit te lenen.
Wij hebben collectiebudget waarvoor wij digitale content kunnen aanschaffen. Digitalen prentenboeken, De Nintendo DS flip boeken, eBooks.
Wij hebben jeugdbibliothecarissen die leesbevorderingsprojecten op scholen doen waarbij wij deze nieuwe technieken, media en de bijbehorende didactiek in kunnen zetten.

Volgens mij hebben wij als bibliotheken goud in handen als wij wat wij al hebben op een goede manier inzetten!

Unknown zei

@Gerard,
Waarvoor wij als bibliotheek bestaan. Zorgen dat deze digitale content ook bij de juiste mensen terecht komt.
Zorgen dat de digitale systemen goed werken en blijven werken en makkelijker in gebruik worden.

De openbare bibliotheken hebben 5 kerntaken. Deze kerntaken zullen wij ook in het digitale tijdperk kunnen blijven uitvoeren.

En misschien dat onze rol langzaam aan verschuiven van informatie specialist tot systeemontwikkelaar en systeembeheerder. Is dat een slechte zaak? Misschien dat dit het werk juist alleen maar interessanter zal maken.

Wij moeten niet bang zijn voor de digitalisering en onze banen. Wij moeten alleen zorgen dat wij ook iets onmisbaar kunnen toevoegen aan het informatielandschap.
En volgens mij zijn hier heel veel mogelijkheden voor. De kansen zijn er, wij moeten ze alleen zien te pakken!

Unknown zei

@Gerard,
Waarvoor wij als bibliotheek bestaan. Zorgen dat deze digitale content ook bij de juiste mensen terecht komt.
Zorgen dat de digitale systemen goed werken en blijven werken en makkelijker in gebruik worden.

De openbare bibliotheken hebben 5 kerntaken. Deze kerntaken zullen wij ook in het digitale tijdperk kunnen blijven uitvoeren.

En misschien dat onze rol langzaam aan verschuiven van informatie specialist tot systeemontwikkelaar en systeembeheerder. Is dat een slechte zaak? Misschien dat dit het werk juist alleen maar interessanter zal maken.

Wij moeten niet bang zijn voor de digitalisering en onze banen. Wij moeten alleen zorgen dat wij ook iets onmisbaar kunnen toevoegen aan het informatielandschap.
En volgens mij zijn hier heel veel mogelijkheden voor. De kansen zijn er, wij moeten ze alleen zien te pakken!

Gerard Bierens zei

@Jeroen: ben het grotendeels wel met je eens hoor, bang zijn voor digitalisering hoeft nergens voor. Maar zorgen dat de digitale content ook bij de juiste mensen terecht komt, dat zullen juist anderen doen. Nu al speelt de bibliotheek nog maar een marginale rol, grote spelers als iTunes, bol.com en Amazon hebben geen enkele boodschap aan de bibliotheek als intermediair en waarom zouden ze?

Unknown zei

@Gerard.
Bibliotheken hebben nog steeds een groot ledenbestand. En via de bibliotheek kunnen ook bol.com en Amazon en Apple geld binnen krijgen welke ze anders niet binnen zouden hebben gekregen.
De bibliotheek geeft gebruikers een legaal alternatief voor illegaal downloaden.

Ook kunnen bibliotheken door middel van hun nevenactiviteiten een boek onder een groot publiek bekend maken. Een boek dat via de leesbevorderingsprogramma's op alle basisscholen van Nederland verspreid kan worden is voor een auteur ook wel interessant.

Hier staat overigens expres auteur. Want een bibliotheek is natuurlijk niet afhankelijk van distribiteurs zoals bol.com en Amazon. Want uitgevers en misschein zelfs auteurs kunnen ook via de bibliotheek boeken verspreiden of uitgeven. Wie heeft er in een digitale wereld nog een analoge uitgever nodig?

Ook zou de bibliotheek die zijn rol als digitale uitgever goed voor elkaa rheeft ook de samenwerking met heemkundekringen, musea, streekarchieven e.d. aan gaan om ook hun content te digitaliseren en distribueren.

Een bibliotheek die echt kennis heeft van digitaliseren en digitaal uitgeven zou zelfs door gemeente en bedrijven ingehuurd kunnen worden om digitaliseringstrajecten te organiseren (ok misschien heel ambitieus, maar de mogelijkheden zijn er wel als men het wil).

Er zijn wel een hoop kansen voor de bibliotheek. Maar om deze te benutten moet de bibliotheke wel zorgen dat zij hier voldoende kennis van in huis haalt en deze kennis ook op een juiste manier gaat inzetten.

Of dit gaat lukken? Misschien wel niet. Misschien dat wij toch overbodig zijn naast de grote spelers zoals Itunes, Amazon en Bol. Maar als wij hier als bibliotheek helemaal niets mee doen en blijven klagen dat wij niets kunnen, dan hebben wij deze uitdaging bij voorbaat al verloren!

Werk aan de winkel dus voor de bibliotheek.


Als laatste hebben wij nog een groot voordeel als bibliotheek. Wij zijn (nog) geen commercieel bedrijf. Wij hebben niet te maken met dezelfde belangen als grote commerciële spelers. Misschien moeten wij deze wel meer uitbuiten!

Joëlle zei

Leuke discussie om te volgen. Waar ik het helemaal mee eens ben is dat het voor de bibliotheken om de content gaat en dat we tot nu helemaal NIKS hebben. Hier maak ik me echt zorgen over.
En Jeroen heb jij deze kennis? Dan mag je bij ons wel langs komen hoor (:

Unknown zei

Ik heb wel kennis van het produceren van eBooks. Op http://ictenonderwijs.wikispaces.com/eBook kun je hier ook meer over lezen.

Natuurlijk is er meer kennis voor nodig om dit ook te automatiseren, maar het begin is er.

essen2punt0 zei

Heren en dame,
Een interessante discussie ontspon zich hier.

Ik ga er nog eens op broeden en kom er in de komende tijd vast op terug!

.